Belgische en Europese wet

Het dolfinarium van Boudewijn Seapark heeft een vergunning als dierentuin. Dat betekent dat het park voldoet aan alle eisen die in de Belgische wet voor dierentuinen staan:
We leven de wettelijke voorschriften na met betrekking tot huisvesting en verzorging van onze dieren, hygiëne-eisen en diergeneeskundige begeleiding. Tevens wordt er informatie gegeven over de gehouden soorten en is er een speciaal educatief pakket voor scholen, aangepast aan de verschillende leeftijden. Daarnaast is er ook een educatief pakket voor onze deelnemers aan de diverse aangeboden programma’s met onze dieren. Ook werken we actief mee aan een gecoördineerd internationaal kweek- en uitwisselingsprogramma’s voor alle soorten. Het park voldoet ook aan alle Europese eisen die beschreven worden in EU Directive 1999/22/EC on the keeping of wild animals in zoo.

EAAM

Het dolfinarium is lid van de EAAM (European Association for Aquatic Mammals; www.eaam.org). Dit is een organisatie die kennis deelt onder dolfinaria, trainers, dierenartsen, onderzoekers en studenten. De EAAM legt haar leden zeer strenge richtlijnen op voor het houden van zeezoogdieren. De leden moeten voldoen aan de regels en worden regelmatig gecontroleerd. De EAAM is de enige Europese organisatie die de belangen van zeezoogdieren behartigt. Haar richtlijnen zijn op bepaalde punten zelfs strenger dan de Belgische Wet. In 2016 is het dolfinarium onderworpen aan zo’n inspectie en de conclusie was dat we voldeden aan alle richtlijnen van EAAM.

Het dolfinarium van Boudewijn Seapark bevat bijna 3 miljoen liter zout water. Het voorbassin is ongeveer 37 meter lang, 13 meter breed en bijna 6 meter diep. Er is ook een achterbassin dat verbonden is met het hoofdbassin door middel van een kanaal. Dit achterbassin kan gebruikt worden als quarantaine of kraambassin in het geval van zieke of drachtige dolfijnen.

Onze Californische zeeleeuwen leven in hun eigen habitat buiten het dolfinarium, in het zeeleeuwentheater. Ze hebben in totaal 410 duizend liter zout water, verdeeld over een binnen- en buitenbassin. Rondom de bassins is er een landgedeelte aanwezig waarop de zeeleeuwen kunnen rusten of bevallen. Ook hier is een quarantaine of kraambassin aanwezig.

De gewone zeehonden leven het hele jaar buiten in hun zeehondenlagune van 300 duizend liter zout water. Deze soort leeft ook gedurende de winter voor de Belgische kust en kan zich d.m.v. een dikke vetlaag prima beschermen tegen de koude winters. Rondom de bassins zijn er verschillende strandjes van zand en grassen waar onze zeehonden kunnen rusten of bevallen. Ook hier is er een quarantaine of kraambassin aanwezig.

Het water wordt 24 uur op 24 uur gefilterd en gecontroleerd en dit 7 dagen op 7. Onze verzorgers checken het water meerdere keren per dag op een aantal belangrijke parameters. Het water is namelijk het belangrijkste element van de leefomgeving van onze dieren.

Bij het beantwoorden van deze vraag is het belangrijk om dit vanuit het oogpunt van het dier te bekijken. Geluk bij dieren wordt onder andere bepaald door de aanwezigheid van voldoende voedsel en de afwezigheid van bedreigingen. Daarnaast leven onze zeezoogdieren in groepen waarbij ze sociaal dus ook met elkaar bezig zijn. We kunnen dan ook stellen dat de dieren gelukkig zijn. We kunnen dit concluderen door onze jarenlange ervaring en specialisatie in de zorg voor onze zeezoogdieren. Vele gedragingen die de dieren in de natuur vertonen (soort eigen gedrag), vertonen ze dan ook bij ons. Wanneer de dieren soms afwijkend gedrag vertonen, wordt dit snel opgemerkt door ons professionele team van verzorgers en dierenarts.

De laatste studies tonen aan dat dolfijnen in het wild niet per definitie langer leven dan in gevangenschap. Bij dit soort vergelijkingen wordt er vaak gebruik gemaakt van de mediane leeftijd. Dit wil zeggen de leeftijd waarop er net zoveel dieren leven die ouder en jonger zijn. De data voor de studies uit het wild komen voornamelijk van de zogenaamde residentie groepen, waaronder Sarasota bay voor de kust van Amerika. De mediane leeftijd vanaf 1 jaar voor deze groep is 17,4 jaar. Terwijl de mediane leeftijd vanaf 1 jaar voor dolfijnen in dierentuinen in Amerika 35 is. Dolfijnen kunnen echter nog ouder worden, de oudst gekende levende dolfijn ooit in het wild was 69. In Boudewijn Seapark is dolfijn Puck de oudste. Zij werd geboren in 1966! Tel je even hoe oud zij al is?

Hoewel het dolfinarium-bassin nooit de natuurlijke habitat kan evenaren, is het niet zo dat tuimelaars lange afstanden moeten kunnen zwemmen en diep moeten kunnen duiken om te overleven. Ook in de natuur leven er residentie- of kustdolfijnen. Deze groepen dolfijnen leven in het ondiepe gebied voor de kust, vaak met een maximale diepte van 3 tot 5 meter. Het zwemmen in de natuur is vooral gerelateerd aan het zoeken naar voedsel, socialisatie, vluchten voor natuurlijke vijanden of bedreigingen veroorzaakt door de mens. Er leeft bijvoorbeeld een grote groep kustdolfijnen in Sarasota Bay, een natuurlijke baai voor de kust van Florida in Amerika. De dolfijnen verblijven er in laag water en gaan er nooit weg. Dit komt omdat deze baai zeer rijk is aan vis. Dolfijnen hoeven hier dus geen kilometers te zwemmen om eten te vinden. Andere groepen kustdolfijnen komen voor in Sado, Portugal en in Moray Firth, Schotland. De gezondheid of het welzijn van dolfijnen staat dus los van het aantal kilometers dat ze zwemmen per dag. Gezondheid en veiligheid zijn vooral gerelateerd aan de beschikbaarheid van voedsel en de afwezigheid van vijanden of bedreigingen. Tuimelaars zijn een zeer flexibele soort die zich gemakkelijk kunnen aanpassen aan hun leefomgeving.

Dolfijnen produceren geluid (sonar) dat ze naar voren uitzenden, de echo die vervolgens terugkaatst, van het object voor hen, vangen ze op met behulp van hun onderkaak. Ze gebruiken hun sonar om te zoeken naar voedsel, te ontsnappen aan natuurlijke vijanden, te navigeren, bij de groep blijven en als communicatie onderling.

Onderzoeken naar sonargebruik bij dolfijnen, zowel in het wild als in dierentuinen, hebben aangetoond dat de dieren de sterkte van hun sonar kunnen reguleren en zelfs kunnen in- en uitschakelen.
In 2017 heeft Boudewijn Seapark meegewerkt aan een wetenschappelijk onderzoek van de Universiteit van Parijs. Zij hebben de sonar opgenomen* om meer te weten te komen over de communicatie tussen onze dolfijnen.
Dolfijnen hebben een totaal andere gehoorgevoeligheid dan mensen. Wij mensen horen bv. goed lage tonen, terwijl dolfijnen de hoogfrequente tonen beter horen.

*Lopez-Marulanda, J., Adam, O., Blanchard, T., Vallée, M., Cazau, D., Delfour, F. (2017). First results of an underwater 360° HD audio-video device for etho-acoustical studies on bottlenose dolphins (Tursiops truncatus)

De dolfijnen ondervinden geen hinder van deze geluiden. Wij als mensen kunnen geluidstonen horen tussen het frequentiegebied van 15 Hz tot 20.000 Hz. Bij dolfijnen ligt dit anders. Het gehoor van dolfijnen werkt vooral goed onderwater. Zij produceren hoogfrequente geluiden voor hun sonar. Dolfijnen kunnen daarom geluidstonen horen tussen de 75.000 Hz en 150.000 Hz, voor de mens onhoorbaar. De gehoorgevoeligheid van dolfijnen ligt dus ver boven de geluidstonen die wij als mens produceren tijdens bijvoorbeeld de voorstelling. Fysisch gezien neemt de geluidssterkte ook nog eens af bij de overgang van lucht naar water. De dolfijnen ondervinden geen hinder van deze geluiden.

70% procent van de Europese populatie in de verschillende dierentuinen is geboren in gevangenschap. Dit zal de komende jaren alleen maar toenemen door de succesvolle voortplanting in de Europese dierentuinen. Boudewijn Seapark veroordeelt de drijfjachten in Japan scherp en neemt daar afstand van. Dat is de reden waarom wij actief meewerken aan het internationale fokprogramma vanuit de EEP – European Endangered species Program.

Wist je dat 1 op 2 pasgeboren dolfijnenkalfjes het einde van het 1ste levensjaar niet haalt? Er sterven veel jonge wilde dolfijnen, net als andere jonge dieren die in het wild leven, gedurende de eerste 2 jaar van hun leven. Ze zijn dan erg gevoelig voor ziektes, natuurlijke vijanden en natuurrampen. Studies van dode aangespoelde dolfijnen in de Indian River in Amerika tonen aan dat 38% sterft voordat ze de leeftijd van 2 jaar bereiken en 64% overlijdt voordat ze de leeftijd van 10 jaar bereiken.

Er zijn 4 grote redenen waarom we trainen:
1. Fysieke en mentale stimulans (verrijking)
2. Betere verzorging van de dieren (medische training)
3. Educatie van ons publiek
4. Onderzoek

Bij ons hoeven de dieren niet te jagen op hun voedsel. De tijd die ze daar in de natuur mee bezig zijn, moeten we hier op een andere manier invullen. Het is dus noodzakelijk om de dieren te prikkelen op fysiek en mentaal gebied. We maken iedere dag een zeer gevarieerd programma, waarbij er allerlei verschillende trainingen aan bod komen; gezondheidstraining, watertraining, fysieke training zoals sprongen, onderzoek, etc. We kijken naar gedragingen die ze in de natuur vertonen en deze proberen we dan aan te leren aan onze dieren.
Bij het aanleren van nieuwe gedragingen werken we met een trainingsmethode, die heet ‘Positieve versterking’. Als de dieren een gedrag goed doen, wordt er iets positiefs in hun omgeving gebracht. Dit kan een primaire beloning zijn zoals vis. Maar dit kan ook een secundaire beloning zijn zoals aandacht van de verzorgers in de vorm van streling, klappen, juichen, favoriete speeltjes voor de dieren, ijsklontjes,…

We leren de dieren ook oefeningen waardoor het makkelijker wordt om hen te verzorgen. Dit heet medische training of in het Engels ‘Husbandry’. Een voorbeeld van medische training is de weegpositie. We leren de dieren om op een grote weegschaal te gaan liggen. Ook kunnen we bijvoorbeeld vrijwillig bloed afnemen om te zien of ze gezond zijn. De medische trainingen zijn vooral bedoeld om hun gezondheid goed te kunnen opvolgen zonder dat we de dieren op een stressvolle manier zouden moeten vangen.
De verzorgers hebben hier één doel voor ogen; verrijk de dag van onze dieren zo afwisselend mogelijk. Geen dag mag hetzelfde zijn voor onze dieren.

De dieren krijgen altijd eten. Het dieet van onze dieren is niet afhankelijk van hun inzet tijdens trainingen of presentaties, maar van hun lichaamsgewicht. Alle dieren worden dan ook twee keer per maand vrijwillig gewogen, zodat we hun dieet zeer nauwgezet kunnen bepalen.
Daarnaast bestaat de beloning niet alleen uit voedsel maar ook uit aandacht van de verzorger, of bijvoorbeeld de favoriete speeltjes van de dieren. Ze krijgen die verschillende beloningen nadat ze iets goed gedaan hebben. We versterken alleen de goede en positieve elementen tijdens een training. Al het overige negeren we en proberen we om te zetten in iets positiefs. Wanneer een dier niet mee wil werken, dan proberen we iets anders. Zo lukt het ons altijd om de dieren enthousiast te krijgen om met ons samen te werken.

Het dolfinarium heeft als doel om haar bezoekers kennis te laten maken met onze bijzondere zeezoogdieren. Door de bezoekers oog in oog te brengen met onze dieren tijdens presentaties en verschillende programma’s, hopen we dat ze emotioneel betrokken raken met onze dieren. Bezoekers leren heel veel over het leven van onze zeezoogdieren in het park, maar daarnaast ook over het leven en de leefwijze van soortgenoten in het wild. Op die manier hopen we dat onze bezoekers na een bezoek aan Boudewijn Seapark een actieve(re) rol zullen gaan spelen voor het behoud van de verschillende soorten in de natuur.
Bezoekers leren meer tijdens onze verschillende presentaties met onze dieren. Ook zijn er meerdere educatieve panelen met daarop informatie over de biologie en ecologie van de verschillende zeezoogdierensoorten in het wild. In 2017 is er een nieuwe tentoonstelling bijgekomen met als thema ‘Buik vol afval’. Bezoekers leren bij over het plastic afval in de zee, dat een grote bedreiging vormt voor de dieren in de natuur.
Tijdens de programma’s met onze dieren krijgen de deelnemers veel informatie over de soort en hun leefomgeving in de natuur van ons professioneel team van verzorgers.
Voor schoolkinderen is er een speciaal educatief pakket beschikbaar waarbij we de kinderen meenemen in de wereld van de zeezoogdieren; vooraf ontvangt de leerkracht educatieve werkblaadjes om de leerlingen voor te bereiden op hun bezoek aan het park. Tijdens hun bezoek aan het park is er dan een exclusieve educatieve presentatie bij onze zeeleeuwen en dolfijnen, afgestemd op het niveau van de leerlingen.

Ja, het dolfinarium werkt regelmatig mee aan nationale en internationale onderzoeksprojecten.

Onderzoek is een belangrijk onderdeel van de activiteiten in het dolfinarium. Onderzoek leert ons de dieren beter te begrijpen en beter te verzorgen. Deze kennis geeft ons ook de mogelijkheid de soort te helpen in de natuur. Download hieronder de wetenschappelijke publicaties van de meest recente onderzoeken:

• Download onderzoek 2019: Ontwikkelen van methode om de gezondheid van dolfijnen op te volgen (wordt nu internationaal gebruikt in verschillende andere dierentuinen met zeezoogdieren)
• Download onderzoek 2020: Communicatie tussen dolfijnen onderling tijdens sociale interacties
• Download onderzoek 2021: Communicatie tussen dolfijnen onderling tijdens het uitvoeren van groepssprongen

Het meewerken aan onderzoek is niet iets dat Boudewijn Seapark recent heeft opgezet, het dolfinarium doet dit al jaren achter de schermen. Hierbij een kort overzicht van de belangrijkste!

In 2006 zocht Boudewijn Seapark, op Europees niveau, met succes, mee naar een methode om de ongewilde bijvangst van dolfijnen in de trawlervisserij te verminderen.
In 2005 en 2006 heeft de Universiteit van Utrecht een gedragsstudie uitgevoerd met onze tuimelaars.
In 2008 heeft de afdeling Diergeneeskunde van de Universiteit van Utrecht een methode ontwikkeld om de ogen van zeeleeuwen beter medisch op te volgen. Er werd een behandelingsmethode opgesteld voor oogproblemen.
Dankzij jarenlang onderzoek werd in het dolfinarium een meetmethode ontwikkeld voor babydolfijnen terwijl ze nog in de baarmoeder zitten. Zo kan men tijdens een zwangerschap perfect zien hoe groot het ongeboren dolfijntje reeds is en of alles volgens schema verloopt. Deze meetmethode is ondertussen een internationale maatstaf geworden bij andere dolfinaria.
In 2017 is er een onderzoek gestart naar het gebruik van sonar als communicatie bij dolfijnen. Hebben dolfijnen een bepaalde ‘taal’ om met elkaar te communiceren? Gedurende verschillende momenten op de dag wordt de sonar van dolfijnen opgenomen door middel van onderwater microfoons. Tijdens dit onderzoek werkten de Universiteit van Parijs, afdeling neurowetenschappen en de Universiteit van Gent, afdeling diergeneeskunde, samen om de data te verzamelen en te verwerken.

Wil jij als onderzoeker of student ook je bijdrage leveren om de kennis over zeezoogdieren te vergroten, stuur dan een mail naar: dolfinarium@boudewijnseapark.be

Boudewijn Seapark werkt op verschillende manieren mee aan het behoud van de soort in het wild:
1. Educatie van bezoeker; bezoekers wijzen op de kwetsbaarheid van de natuur en welke actieve rol zij zelf kunnen spelen ter bescherming van de soort in het wild
2. Onderzoek; het vergroten van de kennis over de soort, zodat we ze doelgerichter kunnen beschermen in de natuur.
3. Samenwerking met EAAM; conservatie project ter bescherming van monniksrob in Mediterrane zee.

Het dolfinarium dient inderdaad ook als opleidingscentrum. De verzorgers leiden elk jaar verschillende studenten op. Studenten van de opleidingen Dierenzorg, Diergeneeskunde en Biologie, uit België en Nederland, lopen gedurende enkele maanden stage in het dolfinarium. Ze volgen de verzorgers gedurende hun dagelijkse zorg voor de zeezoogdieren.

Het dolfinarium werkt samen met het Kinderrevalidatiecentrum van het UZ Gent. Onder begeleiding van therapeuten zetten de kinderen hun therapie verder in het dolfinarium.
Het dolfinarium werkt ook al jaren samen met organisaties zoals Make-A-Wish®, Dreams4Kids, KinderDroomwens en BrailleLiga om de droom van zieke kinderen of kinderen met een handicap waar te maken.
We werken ook samen met een lokale, gespecialiseerde school voor leerlingen met autisme.

Klik hier om de informatie van de tuimelaar te downloaden.

Klik hier om de informatie van de Californische zeeleeuw te downloaden.

Klik hier om de informatie van de zeehonden te downloaden.